Afgelopen zaterdag, 28 juni, is de nulgradengrens in de Alpen opgelopen tot een hoogte van 5.000 meter. Dat betekent dat zelfs op de top van de Mont Blanc, met zijn 4.810 meter het hoogste punt van West-Europa, de temperatuur boven het vriespunt lag. Zulke waarden zijn niet alleen uitzonderlijk voor de tijd van het jaar, ze vormen ook een duidelijk teken van de versnelde opwarming op grote hoogte.
Volgens het weerstation van Météo-France in Chamonix komt het steeds vaker voor dat de nulgradengrens in de zomer boven de 4.500 meter uitkomt. “Maar dat we de grens van 5.000 meter passeren, blijft zeldzaam. Het is een sterk signaal van de veranderingen die gaande zijn,” aldus de Franse meteorologen.
Bij een nulgradengrens van 5.000 meter liggen alle gletsjers in de Alpen in een zone waar het niet meer vriest. En volgens de verwachting zou dat dit weekend ook 's nachts niet anders zijn. Het gevolg laat zich raden: versnelde afsmelting van de gletsjers, zelfs op de hoogste toppen van het Mont Blanc-massief.
Het is onderdeel van een bredere trend die al jaren zichtbaar is. Waar de nulgradengrens in de zomer vroeger gemiddeld rond de 3.400 meter lag, ligt die tegenwoordig regelmatig tussen de 4.000 en 4.500 meter. Klimaatmodellen voorspellen zelfs dat die grens in 2050 gemiddeld op 4.100 meter zal liggen, wat neerkomt op een stijging van ongeveer 25 meter per jaar. Zelfs op de Aiguille du Midi, op 3.842 meter hoogte, werd zaterdagmiddag nog ruim 10 graden gemeten.
Dit is als je regelmatig de bergen in gaat ook duidelijk te zien. Waar alpinisten vroeger de gehele zomer veilig sneeuw en ijstochten konden doen is dit nu al vaak half juli niet meer veilig mogelijk. Nu is dit al het geval. Al dagenlang vriest het ’s nachts nauwelijks in de bergen, waardoor sneeuw- en ijsroutes snel verslechteren. Smeltwater zorgt voor instabiele gletsjers en steenslag, en klassieke tochten worden gevaarlijker of simpelweg onbegaanbaar. Het ontdooien van permafrost zorgt bovendien voor enorme puinlawines.
Het was nog iets extremer in Zwitserland. Het nulgradenniveau werd daar gisteren op 5211 meter gemeten. Een record voor juni en misschien gaat dat de komende dagen nog eens aan diggelen.