Zes bergen dichtbij huis

Als je het hebt over bergen denken veel mensen aan de bekende Alpenreuzen in Zwitserland, Frankrijk, Oostenrijk en Italië. De beroemdste exemplaren zijn vaak hoger dan 3000 meter zijn vanuit Utrecht gezien al snel 10 tot 11 uur rijden. Maar er zijn ook genoeg bergen die een stuk dichterbij liggen waar je dezelfde hoogalpiene ervaring kunt opdoen. We sommen er zes op.

Hooggebergte

Voor onze selectie gaan we uit van serieuze bergen, maar daarvoor is het misschien wel handig om te weten wat voor soort gebergten er zijn. We onderscheiden er drie:

• laaggebergte/heuvelland
• middelgebergte
• hooggebergte

Het verschil tussen laaggebergte, middelgebergte en hooggebergte zit in de hoogte van de bergen en hun landschappelijke kenmerken. Hier een overzicht:

1. Laaggebergte
Hoogte: tot ongeveer 500 meter boven zeeniveau.
Kenmerken: glooiende heuvels, weinig steile hellingen, vaak dicht begroeid.
Voorbeeld: Zuid-Limburg, Teutoburgerwoud

2. Middelgebergte
Hoogte: ongeveer 500 tot 1500 meter.
Kenmerken: meer reliëf, steilere hellingen, soms kale toppen, maar vaak nog begroeid.
Voorbeeld: Sauerland, Vogezen, Zwarte Woud.

3. Hooggebergte
Hoogte: boven de 1500 meter.
Kenmerken: scherpe toppen, diepe dalen, sneeuw boven een bepaalde hoogte (sneeuwgrens), kale rotsen.
Voorbeeld: Alpen, Pyreneeën, Himalaya.

In Duitse, Nederlandse en Belgische schoolboeken wordt de grens tussen middel- en hooggebergte dus vaak bij 1500 meter boven zeeniveau gelegd; elders worden andere grenzen gebruikt.

Voor ons rijtje gaan we ook uit van bergen boven de 1500 meter met de typische eigenschappen die bij hooggebergte horen binnen 9 à 10 uur rijden liggen van Utrecht.

1. Zugspitze (2962 m)

De Zugspitze is de bekendste en hoogste berg van Duitsland en ligt op de grens met Oostenrijk, bij het plaatsje Garmisch-Partenkirchen in de Beierse Alpen. De berg heeft steile rotswanden, een gletsjerrestant (de Schneeferner) en een opvallend kaal en hoogalpien landschap. De top is bereikbaar met twee kabelbanen (vanuit Grainau en Ehrwald) en een tandradbahn (vanuit Garmisch-Partenkirchen) en biedt een spectaculair uitzicht over de omliggende bergen. Het landschap rond de Zugspitze is typisch alpien: scherpe pieken, rotsen en lokale sneeuwvelden.

2. Watzmann (2713 m)

Een iets minder bekende, maar indrukwekkende berg binnen nog net 10 uur rijden is de Watzmann. De Watzmann ligt in het Nationaal Park Berchtesgaden in het zuidoosten van Beieren (D), vlak bij de Oostenrijkse grens. Het massief is berucht om zijn imposante oostwand — een van de hoogste steile rotswanden in de Oost-Alpen. De karakteristieke silhouet met meerdere toppen, waaronder de “Watzmannfrau” en “Watzmannkinder”, draagt bij aan zijn dramatische uitstraling. De berg heeft uitgesproken hooggebergtekenmerken: kale, puntige toppen, diepe dalen, en sneeuwvelden tot ver in het voorjaar.

3. Westliche Karwendelspitze (2385 m)

Niet eens zo hoog, maar met een sterk uitgesproken hooggebergtekarakter, is de Westliche Karwendelspitze. Deze ligt op de grens van Beieren (Duitsland) en Tirol (Oostenrijk) in het Karwendelgebergte, vlak bij Mittenwald. De berg maakt deel uit van een kalksteenmassief en heeft een ruw, grijsgekleurd rotslandschap met scherpe randen en diepe kloven. Ondanks de relatief ‘bescheiden’ hoogte vertoont hij alle kenmerken van een hooggebergte: kale pieken, steile afgronden en een abrupte overgang in landschap boven de boomgrens. Populair bij klimmers en wandelaars.

4. Säntis (2502 m)

De Säntis is de hoogste top van het Appenzellerland in het noordoosten van Zwitserland, niet ver van de Bodensee. Door zijn vooruitgeschoven, geïsoleerde ligging steekt de berg indrukwekkend boven het omliggende heuvellandschap uit. Het massief bestaat uit kalksteen en kenmerkt zich door grillige pieken, steile wanden en wisselvallig weer — het is een van de natste plekken van Zwitserland. Ondanks de ligging buiten de centrale Alpen heeft de Säntis een uitgesproken hooggebergtekarakter.

5. Jungfrau (4158 m)

De Jungfrau is een van de beroemdste vierduizenders van de Zwitserse Alpen maar ligt op slechts 9 uur rijden van Utrecht. De Jungfrau vormt samen met de Eiger en de Mönch een imposante bergtrio. De berg ligt is al op ruime afstand zichtbaar als je met de auto komt aanrijden. Met zijn besneeuwde flanken, gletsjers (zoals de Aletschgletsjer) en steile rotsflanken is de Jungfrau het toonbeeld van een klassiek hooggebergte. Het gebied is UNESCO-werelderfgoed en goed ontsloten door bergspoorlijnen, zoals die naar het Jungfraujoch.

6. Titlis (3238 m)

Een andere hoogalpiene top op relatief korte rij-afstand is de Titlis bij Engelberg (CH). De Titlis ligt in Centraal-Zwitserland en is een populaire bestemming door de kabelbaan die naar de gletsjer op ruim 3000 meter leidt. De berg is vrijwel het hele jaar door met sneeuw bedekt, biedt dramatische uitzichten en heeft steile kalksteenwanden en rotspieken. De Titlis trekt het hele jaar door veel dagjesmensen vanuit de hele wereld.